#1-Συμμετοχική έρευνα για την συνεργατική κατοικία

Διεκδικούμε το δικαίωμα να οραματιστούμε και να διαμορφώσουμε από κοινού τον χώρο που μοιραζόμαστε, την πόλη, τη γειτονιά, τους χώρους διαβίωσης και εργασίας. Με βάση τον σεβασμό, την ισοτιμία και τη συνεργασία επιχειρούμε τη σύνθεση πολλών φωνών που θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν έναν χώρο ανοιχτό, δημοκρατικό και ανθεκτικό σε κερδοσκοπικές πιέσεις, ο οποίος θα παρέχει οικονομικά προσιτή και ποιοτική στέγαση, θα προάγει τη συλλογική ζωή και τις ανθρώπινες σχέσεις, απέναντι στον ατομικισμό και την κοινωνική αποξένωση.

Εμπειρίες από τη έρευνα του CoHab

Από το 2016 και μετά, όταν ξεκίνησε η συμμετοχική έρευνα του CoHab, σε συνεργασία με διάφορες ομάδες, άτυπες αλλά και πιο οργανωμένες, παρατηρούμε ότι το ενδιαφέρον για εναλλακτικές απαντήσεις στο ζήτημα της κατοικίας γίνεται όλο και πιο έντονο, ακολουθώντας και την παράλληλη όξυνση της στεγαστικής κρίσης. Σε αρχικές συζητήσεις σχετικά με το μοντέλο της συνεργατικής και συνεταιριστικής κατοικίας, καθώς και τις δυνατότητες ανάπτυξής τους στην Ελλάδα η συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από την ύπαρξη ή μη ενός συλλογικού υποκειμένου που θα αναλάμβανε ένα τέτοιο εγχείρημα.

Αρκετά χρόνια μετά και με πολλές συζητήσεις, παρουσιάσεις και εργαστήρια, φαίνεται να αρχίζει να διαμορφώνεται ένας κύκλος ενδιαφερόμενων ατόμων και ομάδων, που είναι διατεθειμένα να εμπλακούν σε αυτή την περιπέτεια και να εργαστούν για την υλοποίησή ενός πρώτου πιλοτικού συνεργατικού στεγαστικού εγχειρήματος. Από αυτές τις συλλογικότητες και ομάδες πολιτών που στοχεύουν στο να διερευνήσουν εναλλακτικές μορφές κατοίκησης (εκτός του πλαισίου της ιδιοκατοίκησης ή του ενοικίου) πολλές έχουν ήδη εμπλακεί σε εγχειρήματα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας (ΚΑΛΟ), όπως δομές αλληλεγγύης, συνεργατικά καφενεία, αγροτικούς συνεταιρισμούς, και άλλα εγχειρήματα. Η προηγούμενη εμπειρία και επαφή με τις θεσμικές και άτυπες διαδικασίες της ΚΑΛΟ, καθώς και οι σχέσεις που έχουν ήδη αναπτυχθεί μέσα από την συνεργασία και τη συμμετοχή είναι η απαραίτητη βάση και προεργασία για την από κοινού διαμόρφωση μιας ρεαλιστικής πρότασης και για την στέγαση.

Παράλληλα, είναι όλο και περισσότερα τα άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην πρόσβαση σε μια οικονομική, σταθερή και αξιοπρεπή στέγη με ίδια μέσα είτε με τη στήριξη της οικογένειάς τους.
Μέσα από τις συζητήσεις και τα εργαστήρια ανταλλαγής γνώσης με ομάδες και εγχειρήματα του εξωτερικού, διαπιστώνουμε ότι δεν υπάρχει καμιά προδιαγεγραμμένη λύση που να λειτουργεί σε κάθε περίπτωση. Αντίθετα η δράση καθοδηγεί και δημιουργεί την γνώση. Η ετοιμότητα και η προεργασία κάθε ομάδας συμβάλλουν στο να μπορεί να εκμεταλλευτεί τις όποιες ευκαιρίες. Ακόμα κι αν η λύση που θα βρεθεί δεν είναι ιδανική (από την άποψη διαμόρφωσης ενός νομικά-οικονομικά-αρχιτεκτονικά άρτιου μοντέλου), η ρεαλιστική προσαρμογή στα δεδομένα και η υλοποίηση ενός πρώτου εγχειρήματος είναι αυτή τη στιγμή, πιο σημαντικά για να πυροδοτήσουν και άλλες προσπάθειες. Αρκεί, βέβαια, να υπάρχει ένα κοινό όραμα γύρω από κάποιες βασικές αρχές. 

Θεωρούμε λοιπόν ότι ένα πρώτο “πρωτότυπο” εγχείρημα συνεργατικής κατοικίας θα μπορούσε να υλοποιηθεί άμεσα και  στην Ελλάδα, λειτουργώντας ως ένα ζωντανό εκπαιδευτικό εργαστήριο για επόμενες προσπάθειες. Το πρακτικό και άμεσο ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται στις παραμέτρους υλοποίησης και, ιδίως, στις δυνατότητες χρηματοδότησης, που αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση για τέτοιας κλίμακας εγχειρήματα.